Հարց- Խնդրում եմ պարզաբանեք տան վաճառքի այսօրվա փոփոխված օրենքները: Ինչպես պետք է վաճառել: Անի6/30/2012 Հարցին պատասխանում է փաստաբան Արթուր Սահակյանը Տուն ասելով Դուք նկատի ունեք կամ առանձնատուն, կամ բազմաբնակարան շենքում գտնվող բնակարան, ըստ էության՝ անշարժ գույք: Նախկինում առանձնատուն, բնակարան կամ ցանկացած այլ անշարժ գույք վաճառելու համար կնքվում և նոտարի կողմից վավերացվում էր անշարժ գույքի առուվաճառքի պայմանագիր, այնուհետև նախկին սեփականատիրոջից գնորդին սեփականության իրավունքի փոխանցումը պետական գրանցում էր ստանում Անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի այն տարածքային ստորաբաժանման կողմից, որի սպասարկման տարածքում գտնվում էր անշարժ գույքը: 2011թ. հունիսի 23-ին ,,Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման մասին,, ՀՀ օրենքը խմբագրվեց, իսկ ՀՀ Քաղաքացիական օրենսգրքի 299 հոդվածը հարստացավ 4-րդ կետով, որպիսի փոփոխությունների ուժով այսուհետ նոտարական վավերացման պահանջը չի տարածվում հողամասի կառուցապատման իրավունքի ձեռք բերման պայմանագրի, կամավոր սերվիտուտ /հողամասից սահմանափակ օգտվելու իրավունք/ սահմանելու մասին պայմանագրի, բնակելի տարածության օգտագործման պայմանագրի, հիպոթեքի պայմանագրի, Ձեզ հետաքրքրող անշարժ գույքի առուվաճառքի պայմանագրի, ռենտայի դիմաց անշարժ գույքի օտարում նախատեսող ռենտայի պայմանագրի, անշարժ գույքի նվիրատվության պայմանագրի, անշարժ գույքի վարձակալության պայմանագրի, շենքի կամ շինության վարձակալության պայմանագրի, բնակելի տարածության վարձակալության պայմանագրի, անշարժ գույքի ֆինանսական վարձակալության /լիզինգի/ պայմանագրի, անշարժ գույքի անհատույց օգտագործման պայմանագրի, անշարժ գույքի հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի վրա: Ներկայումս վերոհիշյալ պայմանագրերը, որոնց թվում նաև Ձեզ հետաքրքրող՝ անշարժ գույք հանդիսացող բնակելի տան առուվաճառքի պայմանագիրը, կողմերը կնքում են ՀՀ կառավարության կողմից հաստատված օրինակելի պայմանագրին համապատասխանող ձևով, այն ներկայացնում են անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի սպասարկման ցանկացած գրասենյակ, անկախ գույքի գտնվելու վայրից, կից ներկայացնում են կողմերի անձը հաստատող փաստաթղթերը, պայմանագրի առարկա անշարժ գույքի միավորի վերաբերյալ միասնական տեղեկանք, որը ներկայումս նույնպես տրամադրվում է սպասարկման ցանկացած գրասենյակի կողմից, անհրաժեշտության դեպքում կցվում են նաև պայմանագիրը կնքողների լիազորությունները հաստատող փաստաթղթերը: Փաստաթղթերի և դիմումի ներկայացումից հետո կատարվում է իրավունքի պետական գրանցում և տրվում է իրավունքի պետական գրանցման վկայական: Տեղեկացնում ենք նաև, որ անշարժ գույքի մեկ միավորի, Ձեր դեպքում տան, վերաբերյալ միասնական տեղեկանք տրամադրելու համար գանձվում է 10.000/տաս հազար/ ՀՀ դրամ /գործում են օրենքով սահմանված որոշ բացառություններ/, իսկ անշարժ գույքի մեկ միավորի նկատմամբ իրավունքի պետական գրանցման համար գանձվում է 25.000 /քսանհինգ հազար/ ՀՀ դրամ /գործում են օրենքով սահմանված որոշ բացառություններ/ : Եթե անշարժ գույքը գտնվում է ՀՀ կառավարության սահմանած ցանկերում ընդգրկված սահմանամերձ և բարձրլեռնային բնակավայրերում, ապա գանձվում է սահմանված վճարի միայն 50 տոկոսը: Միասնական տեղեկանքը տրամադրվում է դիմումը ներկայացնելու օրվանից 3-րդ աշխատանքային օրը, իսկ իրավունքի պետական գրանցումը կատարվում է դիմումը ներկայացնելու օրվանից 4-րդ աշխատանքային օրը, ավելի կարճ ժամկետների համար գանձվում է օրենքով սահմանված հավելավճար: Ձեր հարցի առավել մանրամասն պատասխանը կարող եք գտնել ՀՀ Քաղաքացիական օրենսգրքի 204.1, 211, 225, 263, 299, 562, 572, 595, 610, 654, 662, 678, 686, 959 հոդվածներում, ,,Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման մասին,, ՀՀ օրենքի 48, 49, 73, 74, 75 հոդվածներում կամ այցելելով անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի սպասարկման ցանկացած գրասենյակ: Հարգանքով՝ <<Գործող օրենք>> փաստաբանական գրասենյակի փաստաբան Արթուր Սահակյան Հարցին պատասխանում է փաստաբան Արմեն Մուխսիկարոյանը Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրության 31.հոդվածը սահմանում է. « Յուրաքանչյուր ոք իրավունք ունի իր հայեցողությամբ տիրապետելու, օգտագործելու, տնօրինելու և կտակելու իր սեփականությունը»։ Տրված է մասնավոր սեփականության դասական սահմանումը։ Բնական է, որ մահացածը չի կարող օգտագործել կամ տիրապետել իր գույքը, սակայն տնօրինել կարող է, կարող է որոշել գույքի կարգավիճակը, պատկանելությունը իր մահվանից հետո՝ տալով համապատասխան կարգադրություն։ Ըստ կտակի ժառանգության սահմանումը տալիս է ՀՀ քաղաքացիական օրենսգիրքը /այսուհետ օրենսգիրք/։ Օրենսգրքի 1192 հոդվածի 1 կետը սահմանում է. «Կտակ է համարվում քաղաքացու մահվան դեպքում նրան պատկանող գույքի տնօրինման վերաբերյալ նրա կամքի արտահայտությունը»: Կտակի ենթակա է միայն սեփական գույքը, այս փաստը շատերը ճիշտ չեն պատկերացնում։ Ընտանիքի ավագը ըստ իրեն գիտակցում է, որ ասենք անշարժ գույքը՝ բնակարանը, իր սեփականությունն է, սակայն այն կարող է լինել ընդհանուր կամ բաժնեմասային սեփականություն։ Կտակարարը գիտակցում է, որ գույքը հանձնել է իր կողմից նշված անձին, սակայն դա այդպես չէ, կտակի փաստացի ծավալը չի համապատասխանում կտակարարի նպատակին։ Եթե կտակարարը ժամանակին գիտակցի այս փաստը, ապա մինչև մահանալը կարող է մնացածներին պարտադրել զիճել՝ նվիրաբերել, գույքը իրեն և կտակը կհասնի իր նպատակին։ Այսինքն ցանկացած կտակարարար մինչև կտակ կազմելը պարտվոր է ճշտել այլ անձանց իրավունքներն իր գույքի նկատմամբ, զրկել նրանց այդ իրավունքներից, դառնալ միանձնյա սեփականատեր, որից հետո կազմել կտակ։ Օրենսգրքի 1193 հոդվածի 3–րդ կետը սահմանում է. «Կտակի ազատությունը սահմանափակվում է միայն ժառանգության պարտադիր բաժնի կանոններով»: Որո՞նք են այդ պարտադիր բաժնի կանոնները, որոնք կարող են խոչընդոտել կտակարարի ազատ կամքի արտահայտմանը։ Պարտադիր բաժնի իրավուքի շրջանակը հստակեցված է օրենսգրքի 1194 հոդվածով, դրանք են. «1. Պարտադիր բաժին է համարվում ժառանգի իրավունքը, անկախ կտակի բովանդակությունից, ժառանգելու այն բաժնի առնվազն կեսը, որը նրան կհասներ ըստ օրենքի ժառանգելու դեպքում: 2. Ժառանգության բացման ժամանակ պարտադիր բաժնի իրավունք ունեն ժառանգատուի անչափահաս երեխաները, ինչպես նաև օրենքով սահմանված կարգով հաշմանդամ կամ անգործունակ ճանաչված կամ 60 տարեկան դարձած ժառանգատուի երեխաները, ամուսինը և ծնողները»: Այս սահմանափակումը կարող է տպավորություն ստեղծել, որ կտակարարը զրկված է ազատ կամքի արտահայտման իրավունքից, այն սահմանափակված է օրենքով, սակայն դա այդպես չէ։ Կտակարարը իրավունք ունի նաև անարժան ժառանգերին ժառանգությունից մեկուսացնելու /1191 հոդ. 3 կետ/ և ժառանգությունից զրկելու /1193 հոդ. 1 կետ/ ։ Նշանակում է կտակ կազմելիս կտակարարը պարտավոր է իր կարգադրությամբ մեկուսացնել օրենքով նշված պարտադիր բաժնի իրավունք ունեցող ժառանգներին, միայն այս դեպքում կկարողանա լիարժեք արտահայտել իր կամքը։ Առանց վերը նշված հանգամանքները հաշվի առնելու, կտակը կարող է կրել բարոյական բնույթ, կտակարարի մահվանից հետո դառնալ վիճելի և նպատակին չհասնել, իսկ որևէ բան փոխելը դառնում է անհնար կտակարարի ֆիզիկական գոյության բացակայության պատճառով։ Հարգելի կտակարարնե՛ր, եթե իսկապես ուզում էք, որ Ձեր կտակը ունենա անվիճելի իրավական ուժ, հաշվի առեք օրենսդրությամբ նախատեսնված սահմանափակումները և Ձեր ազատ կամքի արտահայտման բնական իրավունքով շրջանցեք դրանք։ |